Fanem Heatbeata zostałem pewnego deszczowego listopadowego wieczoru, kiedy piliśmy z kolegą herbatę z cytryną i słuchali nowych modów. Kolega powiedział po latach, że właśnie tamtego dnia zrozumiał, że muzyka stworzona na komputerze może być naprawdę dobra. Trudno o większy komplement.

Heatbeat zajął się muzyką pod koniec lat osiemdziesiątych, a ostatnie moduły podpisał w roku 1993, nie licząc kompozycji "Manticore", stworzonej w roku 1996. Co ciekawe, za czasów swojej scenowej kariery nie był specjalnie popularny. Owszem, muzycy szanowali go, ale wysoko na chartsach pojawił się dobre 2-3 lata po odejściu ze sceny.

Jak to często bywa, pierwsze kompozycje Fina nie rzucały na kolana. Przekopanie się przez warstwę starych przyzwyczajeń i klisz, które zalegały w jego umyśle, zajęło trochę czasu. Choć to właśnie z tamtego okresu pochodzą jego najbardziej naiwno-romantyczne kawałki: "Astral Crusade", "Full Moon", czy "Space Love". Ale fakt faktem, że dopiero później zaczął nas epatować tym, za co go polubiliśmy. A co to było?

1. Wspaniałe, pełne wyrazu melodie.

"11 Notes on Sand", "Day by Day", "Scrambled Mind", "Nowhere Whenever"... Zwróćcie uwagę, w jaki sposób Heatbeat kończył frazę - nie rwał jej tak sztucznie, jak 90% muzyków, tylko kazał wypuszczonemu dźwiękowi rozmywać jeszcze się w kaskadzie szybkich, opadających nut. Dźwięk niby wybrzmiewał, ale Heatbeat prowadził go jeszcze gdzieś na smyczy swojego talentu, aż w końcu niepostrzeżenie rozpływał się w tle. Prawie jak u Milesa Davisa! Do tego ten fiński klimat. Sposób, w jaki nasz bohater zlepiał nuty był rozpoznawalny od razu, a poza tym słychać w nim było szacunek dla fińskiej tradycji ludowej.

2. Realizm brzmienia.

Przysłuchajcie się pracy bębnów w Solar Plexus. Żadnych sekwencji, tylko kilka standardowych brzmień - różne warianty werbla, parę kotłów, stopa i czynele, a efekt? Powalający. Przysłuchajcie się melodii w Smarty Title. Prawda, że brzmi cholernie żywo? A to wcale nie sekwencja. Solówka co chwilę "wylatuje" z podziału, drwiąc sobie rozkosznie z ograniczonej rozdzielczości taktu w Protrackerze, a dołożony na drugiej ścieżce dyskretny delay też robi swoje. Przysłuchajcie się flecikowi w Nallet.New, albo porównajcie go z innymi fletami z tamtych czasów. I to wszystko tylko dzięki oryginalnemu użyciu komend A0x i Ax0. Patencik chamsko skopiował później Audiomonster w module "Canal Green" z dema "Mobile - Destination Unknown". A "Variatio Delectat"? Autor do zagrania świetnej notabene solówy użył trzech sampli z nałożonym efektem distortion, przez co zyskał niesamowite, niemalże gitarowe brzmienie.

3. Odwaga.

Kiedy wszyscy wokół truli się wzajemnie akordami c-moll i C-dur w różnych tonacjach i przewrotach, on sięgnął np. po siódemki i dziewiątki ("Annika"). Oprócz tego odważnie molestował sampler. Taki "Rakkorules" (z dema Melon) powstał tylko przy użyciu dźwięków, jakie wydaje otwór gębowy. Choć złośliwi twierdzą, że i inne otwory...

Warto też wiedzieć, że to on sprowadził do Protrackera ów słynny, naturalnie brzmiący saksofon ("Whispering Silence", "Dreaming 29h a Day") i całe mnóstwo innych barw, które męczyła później połowa sceny.

4. Wszechstronność + prawdziwie suwerenna wyobraźnia.

Walczyk? Proszę bardzo - "Kikka Waltz". Polka? Panie i panowie - oto "Hoffipolkka"! Reggae? Nie ma sprawy - "Jammin' for Nothing" z gitarką Santany. Jean Michel Jarre z okresu Zoolook? Weźcie do ucha "Nebula Habitus". Mozaika kilku zupełnie różnych motywów a'la wczesny Genesis czy Marillion? "Shining", "Valkoinen". Pełne furii, porywające techno? "Sainahi Circles" (tytułowy utwór z dema "Full Moon"). Earth, Wind & Fire? Przysłuchajcie się dęciakom w "Scupping Around". Melanż a'la Frank Zappa, George Clinton i Cpt. Beefhart? "Bicykl0pedia". Wędrówki w stronę analogowego jazzu? "Uudenkun", "Tube to Nowhere" czy odjazdowy "Jaahiutaleet Main".

I cokolwiek zrobił, zawsze brzmiał przekonująco. A poza tym były w jego muzyce pomysły, których próżno szukać u scenowych muzyków nawet i dziś. Zwróćcie na przykłąd uwagę na skomplikowane metrum w "Abidjahn tata-le-na", czy "Night Cafe", albo frapujące, niemalże atonalne fragmenty w "Schemeebah Limano".

5. Techniczna maestria.

Tak, pod tym względem nie ma sobie równych. Przede wszystkim sample. Zawsze tak dobrane, że usunięcie któregokolwiek z nich, albo dodanie jakiegoś, popsułoby atmosferę. Zabawa samplami najwyraźniej Heatbeata bawiła, skoro rzadko używał dwukrotnie tych samych brzmień; praktycznie do każdego numeru przygotowywał nowe instrumenty.

Na pewno jego tajemnicą pozostanie sposób, w jaki uzyskiwał tak ładne zapętlenia sampli. Podejrzewam, że robił je na jakimś własnym programie. Do podobnyh wniosków musiał dojść nasz Mobius, tworząc w 1995 znakomity Mobius Loop Maker.

U Fina uderzało też perfekcyjne opanowanie komend głośności, dzięki czemu jego muza nie brzmiała tak, jak u większości sceny. Czyli topornie i "dziurawo".

6. Klimat.

Heatbeat był w sumie bardziej technikiem niż klimaciarzem, ale wiele z jego songów to rzeczy bardzo atmosferyczne. I to chyba właśnie te najlepsze. Te, z których po latach pamięta się nie tyle charakterystyczne sample czy ciekawe rozwiązania techniczne, ile właśnie nastrój.

A oto, co o Heatbeacie mówią Revisq i Horneusz:

REVISQ:

"Taaak, ten człowiek zasługuje u mnie na szczególne "halo". Zawsze lubiłem go za jakość... Już nie tyle za kompozycję, co właśnie za jakość jego kawałków. Wedle mnie był to zwykły, dobrej klasy "rzemieślnik" jesli chodzi o 4 kanały. Poza tym charakterystyczne przesiąknięcie muzyką lat 80 z jazzowo-funkowymi nalotami dawało całkiem wiele do myślenia. Myślę, że extend swego czasu mocno wzorował się na nim (ja zresztą też :P). Wiele na przykład nauczyłem się z jego modułów jeśli chodzi o samą technikę pisania solówy na 4 kanałch, urozmaicania ścieżki rytmicznej jakimiś niekonwencjonalnymi "przeszkadzajkami" oraz za to ich tempo. Ten stary jazzowy trick stosował również Groo...

W każdym bądź razie HitBit to czlowiek, do którego ja na przykład zawsze miałem i będę miał szacunek. Jestem ciekaw, co też takiego on nagrywa w tym momencie, bo z tego co wiem, to coś obecnie robi?..."

HORNEUSZ (EX. VAN GHORNE):

"Za go cenię? Od strony technicznej:
- bardzo dobry dobór sampli,
- umiejętność grania na kilku próbkach.
Heatbeat dobierał tak sample, że utwór mógł brzmieć i dobrze na jednym kanale. Moim zdaniem posiadał umiejetność wycisnięcia z 4 kanałów tego, co inni musieli robić przez stosowane zsamplowanych sekwencji.
Od strony merytorycznej:
- przede wszystkim klimat, jego moduły długo jeszcze grały w mojej głowie.
- zajebiste solówki. Dźwięki były dopieszczone, nie było jakichś fałszywych nutek, jakichś niepotrzebnych dzwięków.
- kontrast: w jednym module łączył różne style tak, że nie gryzło to w uszy. Potrafił na przykład spokojny jazzowy podkład połączyć z szaloną rockową solówką.

Zawsze go podziwiałem za to, że nie bał się eksperymentować z ogólnie przyjętymi normami tworzenia muzyki. W jego utworach zawsze był powiew swieżości i oryginalności. Coś, czego wielu muzykom scenowym brakowało i nadal brakuje".

Na koniec lista naszych ulubionych modułów Heatbeata. Głosowali m.in.: Adamsoft, Bald Horse, Bodzio, Grogon, Horneusz, JazzCat, Noster, Revisq, a oprócz tego kilku melomanów nie związanych z komputerami.

1. "Uudenkun"
2. "Sainhi Circles"
3. "11 Notes on Sand"
4. "Tube to Nowhere"
5. "Nowhere Whenever"
6. "Bicyklopedia"
7. "Variatio Delectat"
8. "Scrambled Mind"
9. "Street Jungle"
10."Schemeebah Limano", "Anette"

Heatbeat, czyli Antti A. Mikkonen, członek takich grup jak Rebels, Carillon czy CNCD, który później zmienił nazwisko na Aleksi Eeben, stworzył dużo modów świetnych, ale też mnóstwo żartów i gniotów. Nie był pionierem w takim stopniu jak na przykład Bruno, ale był jednym z ludzi, którzy wyzwolili się z ciasnoty Protrackera i przebili drogę do wolności. Młodzi muzycy, zamiast wracać do starych ograniczeń, powinni być im wdzięczni i podążyć wytyczoną przez nich wyborną drogą. Czemu więc tego nie robią? Jest zbyt stroma?

JazzCat/Pic Saint Loup
[Taboo Staw]

Artykuł pochodzi z diskmaga Taboo #3