 |
| Main Menu |
|
|
| Recently updated topics |
| Recent comments |
|
|
| Oneliner |
|
| Muzyka Trackerowa |
|
Słowem wstępu
Ultimate Soundtracker - pierwszy tracker Rozwój komputerów 16 bitowych w połowie lat 80-tych wyznacza powstanie pierwszych trackerów. Pierwszym nośnikiem oprogramowania trackerowego była Amiga. Zaawansowany technicznie (jak na owe czasy) komputer firmy Commodore. Dysponował specjalizowanymi układami odciążającymi procesor główny, kanałami DMA i wieloma innymi nowinkami technicznymi. Jednak na polu interesującej nas muzyki trackerowej Amiga słynna jest dzięki swojemu układowi dźwiękowemu o nazwie Paula, który posiada 4 kanały zdolne odtwarzać ośmiobitowe próbki dźwięku PCM. 
ProTracker - niewątpliwie najpopularniejszy tracker czterokanałowy na Amidze. Pierwszym trackerem jest Ultimate Soundtracker napisany przez pana K. Obarskiego w roku 1987. Następnie powstaje wiele innych dobrych trackerów na tą platformę (Amiga) gdzie najpopularniejszy znany pod nazwą ProTracker odcisnął swoje piętno rozpowszechniając format plików MOD także na innych platformach jak Atari ST/TT/Falcon, PC. W miarę postępu technologicznego, jak i programistycznego trackery zaczeły drać na więcej kanałów niż 4, i z większą dynamiką niż 8 bitową. Następnymi świetnymi aplikacjami jakie należałoby wymienić są OctaMED oraz DIGIBooster, jak również nie kwestionowany lider na Amidze ze wszystkich trackerów DIGIBooster stworzony przez Tomasza i Waldemara Piastę (aktualnie w posiadaniu przez firmę APC&TCP). 
DIGIBooster Pro firmy APC&TCP na Amigę. Idea muzyki trackerowej szybko przeniosła się na dominującą dziś platformę PC. Na początku PC z ośmiobitową kartą Soundblaster i procesorem 286/386 nie mógł konkurować z możliwościami muzycznymi Amigi. Jednak z chwilą pojawienia się kart Soundblaster 16, czy sprzętowo miksujących Gravis Ultrasound, lub Soundblaster AWE32 Amiga utraciła wiodącą pozycję lidera muzyki trackerowej. 
Fastracker 2 - jeden z najpopularniejszych trackerów na PC Na PC spośród bardzo wielu pozycji softwareowych wymienić można kilka bardzo interesujących i godnych polecenia ze względu na swój dorobek. Program ScreamTracker 3 umożliwiał już uzyskanie 16 kanałów, następnie dzięki niezwykle popularnemu trackerowi FastTracker 2 i jego formatowi XM granica przesunęła się do 32 kanałów. Warto wspomnieć, że grupa scenowa Triton, która go stworzyła zaimplementowała w nim obsługę wspomnianych wyżej kart GUS, co dodało mu popularności w owym czasie (początek la 90-tych) i torzenie muzyki nie wymagało już posiadania niezwykle drogiego procesora 486 aby pobawić się muzyką, a jedynie kartę firmy Gravis. Następnie ilość odtwarzanych na raz kanałów podwoiła się wraz z wypuszczeniem programu Impulse Tracker i osiągneła limit 64. Z chwilą pojawienia się DIGIBoostera Pro na Amidze ich ilość osiągnęła 128. 
ModPlugTracker Trackery na PC wraz z ekspansją systemu środowiska graficznego Microsoft Windows doczekały się też swoich implementacji pod to środowisko. Z popularnych i chętnie używanych wymienić można ModPlugTracker, SkaleTracker (FastTracker 3), MadTracker, CheeseTracker (ImpulseTracker dla Linux i MAC OS). Należy na koniec wspomnieć, że idea trackerowej muzyki rozwijała się a może nawet powstała za sprawą Sceny komputerowej, gdyż jej członkowie byli największym gronem odbiorców i w śmiałej większości także twórców tego oprogramowania. 
PollyTracker 1.2 dla C64 Dziś muzykę trackerową tworzyć można na popularnych platformach typu PC, Mac, Atari Falcon, Amiga 68K/PPC, AmigaOne czy Pegasos. Zaawansowane techniki programowania zaś w przeciągu ostatnich kilku lat spłodziły trackery na platformy ośmiobitowe typu C64 czy Atari 130XE. 
ProTracker 1.5 dla Atari XE Co to tracker... Wiele wspomniałem już o trackerach rozjaśniając nieco ich obraz. Jednak należy się wyjaśnienie czym charakteryzuje się tego typu oprogramowanie. Otóż tracker jest sekwencrem muzycznym używającym sampli jako instrumentów. W procesie edycji powstaje tak zwany moduł muzyczny zawierający tabele taktów i ścieżek oraz użyte w nim próbki dźwięku. Pierwszy rzut okiem... Na przedstawionych ilustracjach między różnymi programami pochodzącymi z różnych platform zauważyć można pewne podobieństwa. W istocie ekran główny każdego trackera wygląda prawie zawsze bardzo podobnie.. Podzielić go można na trzy części. Pierwsza z nich, która jako pierwsza rzuca się w oczy, to okno ścierzek zawierających takty. Zamiast określenia takt często używa się zamiennie określenia pattern lub fraza. Okno to przedstawia zdjęcie poniżej. Dla celów poznawczych wykorzystamy interfejs graficzny programu Fasttracker 2 grupy Triton na PC. 
Numery pozycji w takcie są nadawane szesnastkowo - czas nauczyć się podstaw arytmetyki hexadecymalnej. Im głębiej w las, tym więcej drzew Każda kolumna numerowana na przedstawionym rysunku od 0 do 6 jest ścieżką utowru (ang. track) w której odgrywany jest aktualnie takt. Każdy takt ma w przypadku Fasttrackera długość 3F pozycji w których można umieszczać nuty. Reasumując, kolejne nuty składają się na takty, kolejne takty odgrywane są w ścieżkach, a wszystko razem tworzy moduł. Każda wstawiona w takcie nuta opisana jest przez trackerowy zapis nutowy. Charakter zapisu dla jednej oktawy podaje tabelka poniżej. Tabela 1 Oktawa trackerowa.  Ilość udostępnianych przez program oktaw może być różna. W przypadku Fasttrackera 2 dostępnych jest 8 oktaw. Należy jednak pamiętać, że trackery jako instrumentów używają sampli. Oznacza to, że przy każdej zmianie tonowej odgrywania próbki, jej częstotliwość odtwarzania zostaje zwiększona lub zmniejszona. Taki sposób nacechowany jest błędem mimo wykorzystania dobrej metody time strethingu. Efekt jest taki, że próbka odtwarzana na C-0 nie brzmi tak jak powinna na C-5. Muzycy rozwiązują ten problem po przez ładowanie do programu dwóch sampli zdigitalizowanych na dwóch różnych częstotliwościach. Cechy tej nie posiadają instrumenty nie będące samplami, na przykład dźwięki syntezowane. Powracając do naszego taktu zauważyć można, ze przy każdej nucie stoi numer instrumentu (sampla) którym dana nuta ma być odegrana, oraz makrodefinicje nazywane efektami. Efekty są definicjami charakterystycznymi dla określonego trackera i nie ma tu w 100% ujednoliconego standardu. Widoczne na rysunku trzy cyfrowe kolumny umożliwiają definiowanie efektu. Pierwsza cyfra oznacza jego kod, dwie pozostałe są jego argumentami. Przykładowo wpisanie przy nucie E31 odegra na niej efekt glissando czyli płynne podniesienie lub opuszczenie częstotliwości dźwięku do następnej stojącej nuty. Najpopularniejsze efekty to kontrola obwiedni, kontrola nad taktem (prędkośc odtwarzania, kierunek odtwarzania, długość patternu, skok do pozycji w patternie), kontrola nad samplem (kierunek odtwarzania, głośność, filtry), glissando, apperigo, vibrato, tremolo itp. Okno kompozycji utworu Jak już wyżej wspomniałem utwór składa się z taktów umieszczanych w ścieżkach (kanałach polifonii trackera). Jednak okno ścieżek nie daje możliwości zarządzania kompozycją utworu, czyli kolejnością odgrywanych taktów oraz ich powtórzeniami, a tylko ich edycją. Menu które to umożliwia jest przedstawione poniżej, zostało wskazane wskaźnikiem myszy. 
Okno kompozycji patternów i globalnych ustawień. Jak widać jest to menu posiadające dwie dwucyfrowe kolumny. Jedna oznacza numer kolejnego taktu do odegrania, druga zaś ilość jego powtórzeń. Dzięki temu kilkukrotne powtórzenie tematu muzycznego nie sprawia najmniejszych problemów. Kuszące swoim wyglądem 20 poniższych okienek, to equalizer informujący o stanie odtwarzania ścieżki. Występuje w śmiałej większości trackerów. Jeszcze jedną rzeczą charakterystyczną dla trackerów jest owa tajemnicza jednostka BPM. Oznacza Beats Per Minute i określa częstotliwość z jaką procesor skacze do procedury playera. Bank instrumentów To menu jest katalogiem wszystkich ładowanych do trackera instrumentów (sampli). Każdemu z nich nadawany jest numer porządkowy wykorzystywany później z tabeli ścieżek do odgrywania.  Ponieważ trackery umożliwiają nadawanie próbkom nazw, więc muzycy często wykorzystują listy nazw do przekazywania kredytów, informacji o autorze itp. Jak wspomniano wcześniej, w trybie edycji ścieżek i taktów możliwe jest modyfikowanie brzmienia danej próbki po przez nadawanie jej efektu muzycznego. Efekt ten jest generowany w czasie rzeczywistym przez tracker. Co począć jednak, gdy chcemy zmodyfikować próbkę do własnych potrzeb algorytmem, którego player nie pociągnie ? Odpowiedzią jest menu sampli. 
Edytor sampli, czyli mała fabryka dźwięków Menu edycji sampli umożliwia najczęściej podstawowe operacje na nich, jak docinanie czy wycinanie, kasowanie i ładowanie. Dodatkowo umożliwia zapętlenie próbki (przydatne w tworzeniu teł, na przykład chórów) efekt ping pong polegający na odtwarzaniu wybranego fragmentu próbki w przód i w tył. Przydatną opcją jest też resamplowanie próbki, co konieczne jest przy posiadaniu sampla, który nie stroi ze skalą nutową. Innymi opcjami jest możliwość zmiany głośności, stopniowego wyciszania (Fade out) lub zgłaśniania (Fade in). Wiele trackerów posiada też opcję miksowania ze sobą dwóch próbek, dodawania efektów typu pogłos czy echo lub morfowania jednej próbki w drugą. Ciekawą opcją Fasttrackera 2 jest możliwość tworzenia własnych sampli nie po przez digitalizowanie ich po przez sampler (FT2 współpracuje dobrze z wbudowanymi samplerami kart SoundBlaster i Gravis Ultrasound), nie przez ładowanie gotowych z dysku, a po przez narysowanie przebiegu na ekranie za pomocą myszy. Opcja ciekawa, jednak przydatna raczej tylko przy tworzeniu tak zwanych utworów chipowych (zawierających bardzo proste instrumenty składające się z pojedynczych przebiegów fali). I co z tym wszystkim począć? Mógłbym jeszcze wiele napisać o możliwościach samego Fasttrackera o teorii sygnałów i o metodach stosowanych przez muzyków dopędzając ten artykuł do wielkości książki. Jednak na zaczerpnięcie pierwszego haustu trackerowego powietrza to zupełnie wystarczy. Wspomniałem tylko o najbardziej kluczowych elementach edytora trackerowego. Jeśli udało mi się pozyskać Twoją uwagę, zachęcam do zgłębiania tematu. Zaprezentowane przeze mnie aplikacje nie zawsze są najlepsze, najmłodsze czy najbardziej rozbudowane. Niektóre z nich mają po kilkanaście lat, jednak to muzyk wybiera aplikację dzięki której będzie realizował fantazje swojej chorej wyobraźni ;-) Jak więc wybrać program od którego zacząć? Warto uruchomić kilka i przekonać się, który najłatwiej "zrasta" się z użytkownikiem i najlepiej odpowiada jego potrzebom. Chętnych do pracy na nie wspieranym już Fasttrackerze 2 pocieszyć mogę, że istnieje Fasttracker 3 w wersji testowej oraz doby, wieloplatformowy, darmowy MilkyTracker, który jest w śmiałej większości kopią kultowego już FT2. Bardzo ważnym przy wyborze trackera oraz błahym na pierwszy rzut oka elementem jest klawiszologia programu. Aplikacja powinna być szybka i niezawodna. Efekty patternowe są ważne, ale wiele z efektów nie osiągalnych na jednym programie da się podrobić na innym. Ilość kanałów nie jest tak ważna, jakby się mogło wydawać. Polecam posłuchać modułów muzyka o xywie Extend (XTD), który dysponując 4 kanałami na Amidze potrafił powalić na kolana słuchaczy. Jak to zrobił?... Radosław Staszak |
| Log in |
|
| Logged users |
|
| Quick Search |
|
|
| TOP 10 |
|
|
| Top Downloads |
|
|
| Recently Rated |
|
| Recently added links |
|
| Stats |
|
| Fanpage |
|
|
© Copyright by modules.pl 2004-2025 All rights reserved |